İnsanın kendini tanıması, kendi gerçeğinin farkında olması ve sınıflandırma merakı oldom mümkün en merak edilen mevzulardan biri olmuştur.Ayrıca bu kendini yanıma süreci psikolojide daima yeni gelişmelere neden olmuştur. Siz de platformlarda ya da birçok ortamda “İçe dönük müsünüz yoksa dışa dönük mü?” üslubunda soruların ortasında kalmış olabilirsiniz. Hatta çözdüğünüz birçok testi arkadaşlarınızla paylaşıp hoş sohbetlerin başlangıcını yapmış olabilirsiniz!
Hangi kişilik tipini gösterdiğinizi dikkatli bir formda okurken bazen bir adedinin hayli baskın bazense birden fazla kişilik tipini gösteriyor olduğunuzu düşünebilirsiniz. Genelde B tipini gösteriyorken birtakım vakitlerde C tipinin özelliklerini gösteriyor olabilirsiniz. Bunun farkına vardığınızda güçlü ve güçsüz yanlarınızı güçlendirmek için elinize fırsat geçmiş demektir!
Kişilik sınıflandırmaları, baskın özelliklerinizi temsil eder, lakin vakit zaman bir adedinin daha baskın olduğunu ya da tıpkı anda birden fazlasına sahip olduğunuzu da düşünebilirsiniz. Örneğin, 4 kişilik tipinden baskın kişilik tipinizin A tipi olduğunu düşündüğünüz halde makul vakitlerde B tipi üzere davrandığınızı gözlemleyebilirsiniz. Bu farkındalığa sahip olmanın faydası ise, güçlü ve güçsüz yanlarınızı keşfedip kendinizi geliştirmenize yarar sağlamasıdır.
Tip A Kişilik
Tip A – İş bitirici
A tipi beşerler genelde başarılı ve çalışkan bireylerdir. Rekabetçi, hırslıdırlar ve çok güzel organize olmuşlardır. Vakti güzel yönetirler ve planlı olmayı tercih ederler. Kendilerine maksatlar yahut vazifeler belirleyerek zorlamayı, konfor alanlarının dışına çıkmayı ve gelişmeyi severler. Bu bireyler işkolik olabilirler, kendi misyonlarını yapmakla kalmayıp diğerlerine da yardım etmeye meyillidirler.
Bu kadar çalışkan ve iş bitirici olmak elbette olumlu ve güçlü bir karakter özelliğidir. Fakat, bunlara ek olarak A tipi insanların birtakım olumsuz tarafları de vardır. A tipi beşerler ekseriyetle daha gerilimli ve telaşlıdır. Doyumsuzdurlar ve yaptıkları işleri ya da bulundukları ortamı daha güzeline ulaşmak hedefiyle bırakmaktan korkmazlar. Hasebiyle sık sık iş, partner ya da arkadaş değiştirebilirler. Vakit ve muvaffakiyet onlar için çok değerli olduğundan etraflarındaki bireylere karşı da bu hususta baskı yapabilirler. Vakit zaman telâşlı, fevri ve çok tetikte olabilir, basitçe sinirlenebilirler.
A tipi kişilik tipine sahipseniz etrafınızdaki herkesten sizinle birebir performansı beklememeye çalışmanız yararlı olabilir. Toplumsal etrafınızla ve kendinizle ilgili beklentilerinizi çoka kaçmadan belirlemeniz daha az gerilimli bir hayat sürmenizi sağlayabilir.
Rekabetçiliği ve hırsıyla ünlü olan A tipi kişilikteki beşerler genelde başarılı olurlar. Organize olma yetenekleri geliştiği için vakti yönetmede külfet yaşamazlar ve daima planlı olmayı severler. Çalışkan oldukları için kendilerini daima geliştirmek için çabalarlar ve bu yüzden de başarıyı yakalarlar. Alışılmış ki bazen dozunu kaçırıp işkolik olarak da nitelendirilebilirler.
Olumlu özelliklerinin yanında A tipi kişiliğe sahip insanların olumsuz yanları da vardır. Hırslı yapıları onları doyumsuz bir duruma sokar. Doyumsuzluk da gerilim ve tasaya taban hazırlar. Muvaffakiyet ve vakit idaresi onlar için çok kıymetli olduğu için çalıştıkları ortamdaki bireylere baskı yapıp sonlu bir yapıya dönüşebilirler.
Öneri: Şayet siz de A tipi bir kişilik yapısındaysanız unutmayın ki etrafınızdaki beşerler sizin kadar hırslı ve rekabetçi olmak zorunda değil. Beklentilerinizi en az düzeye indirmek, daha huzurlu bir yaşama imkan sağlayabilir.
Tip B Kişilik
Tip B – Rahat ve sosyal
B Tipi kişilik, A Tipinin neredeyse tam zıddıdır. Bu bireyler daha rahat, dengeli ve istikrarlıdırlar. Bir şeyleri başarmak için gereken işten ve süreçten zevk alırlar. Kendilerini ve etraflarındaki insanları nasıl sakinleştireceklerini güzel bilirler. Bu beşerler çoklukla daha barışçıl ve dingindirler, onları kızdırmak yahut hayal kırıklığına uğratmak kolay değildir. Daha az rekabetçidirler, kazanmak yahut kaybetmekten çok oyundan yahut tecrübeden zevk almaya odaklanırlar. B tipi beşerler başka insanlara karşı daha hoşgörülüdür. Ekseriyetle birçok arkadaşları ve mükemmel bir toplumsal hayatları vardır. Toplumsal ortamlarda başarılıdırlar, diğerleriyle rahatlamayı ve eğlenmeyi kolay bulurlar.
Bununla birlikte, B Tipi beşerler daha az hırslı ve rahat oldukları için tam potansiyellerine ulaşamayabilirler. İşleri erteleyebilir ve işleri son dakikaya bırakabilirler. Onları harekete geçirmek için sıkı bir son teslim tarihinin baskısına gereksinim vardır. Vaktin daha az farkında olmak, toplantılara ve randevulara geç kalmalarına neden olabilir.
B tipi kişiliğe sahipseniz rutin oluşturmak, disiplini artırmak ve kendinize sonlar çizmek gerçek potansiyelinize ulaşmanıza yardımcı olabilir. Biraz daha kararlı, disiplinli ve dengeli bir tertibe sahip olmak toplumsal yaşantınızı ve sakin yapınızı dengelemenize yardımcı olabilir.
A tipinin tam zıttı olarak düşünebileceğiniz B tipi, rahat ve dengeli insanlardır. İşler onları gerilime sokmaz bilakis muvaffakiyete giden yolda onlar için değerli olan süreçtir. Bu tip kişiliğe sahip olan beşerler, etraflarındaki insanlara karşı epeyce hoşgörülü ve saygılıdırlar. Toplumsal hayatlarında sevilen ve eğlenmeyi seven, hayattan zevk alan insanlardır.
Tip B kişiliğine sahip insanların yaşayabileceği potansiyel meselelerden biri, az hırslı oldukları için işlerini yetiştiremeyebilirler. Sıkı bir teslim tarihi baskısı bile bazen tahlil olmayabilir.
Öneri: B tipi kişiliği sizde baskınsa disiplin ve rutini hayatınıza dahil etmek sizi muvaffakiyete götürebilir. Toplumsal hayatı ve disiplinli iş hayatını dengelemek sizin kendi potansiyelinize açılan hoş bir kapı olacaktır.
Tip C Kişilik
Tip C – Mükemmeliyetçi
A tipi kişilikle değerli benzerlikleri olan C tipi kişiliğin en değerli farkı: mükemmeliyetçilik!
C tipi beşerler detaylar üzerinde daha fazla vakit harcarlar ve işin doğruluğunu birkaç sefer denetim ederler. Harika bir iş yapmanın kıymetine değer verirler. A Tipi insanlardan farklı olarak, C Tipi beşerler vaktin daha az farkındadır. Kusursuz olana ulaşmak istediklerinden emelleri uğruna geçen süreyi önemsemezler. C tipi beşerler dengeli ve sağlamdırlar. Kurallara ve hudutlara çok kıymet verir hatta kendi kurallarını oluştururlar. Birçok alanda düzgün olmaktansa bir yahut iki alanda uzman olmayı tercih ederler. Daha içe dönüktürler ve bir yahut iki bireyle manalı konuşmalardan hoşlanırlar.
C Tipi beşerler için bir rutine sahip olmak ve her seferinde bir şeye odaklanmak kıymetlidir. Bu yüzden, rutinlerinde meydana gelen rastgele bir aksaklık, kesinti ya da bozukluk onlar için yüksek gerilime sebep olabilir. İstikrar ve inanç hissinden hoşlanır, hislerden çok mantığa dayalı kararlar verirler. C tipi beşerler çoklukla detaylarda çıkmaza girer ve işleri mükemmelleştirir. Çok fazla şey olduğunda bunalmış hissedebilirler ve işleri tamamlamak için daha fazla vakte muhtaçlıkları olabilir.
C tipi kişilik özellikleriniz baskınsa vakti yönetmek konusunda kendinizi geliştirmeye çalışabilirsiniz. Bazen sonuçların harikalığından fazla sürecin tadını çıkarmaya çalışmak geriliminizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Kurallardan uzaklaşmanız konusunda sizi teşvik edecek aktivitelere vakit ayırabilir, sanatla ilgilenerek kendinizi hür bırakmaya çalışabilirsiniz.
Mükemmel bir iş çıkarmak için kılı kırk yararcasına detaylara ihtimam gösterir ve birkaç sefer denetim etmeyi ihmal etmezler. Emniyetli bir yapıya sahip olan bu beşerler, etrafındakilerle olan sonlara çok kıymet verirler. İçe dönük olarak nitelendirilebilen bu tip beşerler manalı sohbetler etmekten hoşlanırlar. Bunlara ek olarak, A tipinin bilakis her alanda muvaffakiyete ulaşmaya çalışmaktansa çok az mevzuda uzman olmaya odaklanırlar.
C tipi insanını “rutin insanı” olarak nitelendirebileceğimiz için rutinlerinde meydana gelen bir aksaklık, onlara yüksek gerilim ve anksiyete olarak dönebilir. Detaylara çok boğulduklarında ise bunalmış hissetmeleri kaçınılmazdır.
Öneri: C tipi özelliklerini kendinizde gözlemliyor ve kendinizi daha güzel bir versiyona evirmek istiyorsanız, işleri her vakit eksiksiz yapmaya çalışmaktansa bazen o sürecin tadını çıkarmaya çalışmak sizi biraz daha gerilimden uzak bir hayata taşıyabilir. Ayrıyeten rutinlerinizi orta sıra kasıtlı olarak bozarak kuralların baskısından sıyrılabilirsiniz.
Tip D Kişilik
Tip D – Gerilimli ve duyarlı
D tipi beşerler aksiliğe eğilimli olabilirler. Genelde kendilerini gergin ve mutsuz hissedebilirler. Bunun bir sebebi ise, tıpkı vakitte olumlu olabilecek özelliklerinden biri olan duyarlılıklarıdır. D tipi beşerler etraflarındaki olaylara ve şahıslara karşı çok hassastırlar. Yardım etmek ve diğerleri için çabalamak onlar için değerlidir. Sıcakkanlı insanlardır ve başka insanların hislerine karşı hassastırlar. Çok gerçekçi bir hayat görüşüne sahiptirler, inançta hissetmeyi sevmelerine karşın epey esnektirler. Nadiren pes ederler ve öteki beşerler için bir bilgelik kaynağı olabilirler.
Bununla birlikte, D Tipi beşerler ekseriyetle izole, yalnız ve olumsuz hissederler. Başka kişilik tiplerine kıyasla daha fazla olumsuz his yaşarlar, lakin reddedilmekten korktukları için bu hisleri diğerleriyle paylaşmazlar. Bunun yerine, hislerini bastırarak onları içeride fiyatlar. D tipi beşerler çoklukla endişelenir ve bazen hayat hakkında karamsar hissedebilirler.
Kişilik tipiniz D tipi ise kendinize daha fazla vakit ayırmak isteyebilirsiniz. İçinize dönmek, özünüzle irtibat kurmak, hislerinizi ve ferdî gereksinimlerinizi fark etmek uygun oluş halinizi desteklemenin bir yolu olabilir. Meditasyon, nefes antrenmanları ya da tabiat yürüyüşleri üzere iç sesinize kulak verebileceğiniz aktivitelere vakit ayırabilirsiniz.
D tipi kişiliğe sahip beşerler, üstte bahsettiklerimizden hayli farklıdır. Hassaslık ve empati düzeyleri çok yüksek olduğu için kendilerini genelde mutsuz hissederler. Öteki bir deyişle, birden fazla vakit aksiliğe meyillidirler. Sıcakkanlı yapıları onları daha hassas bir insan yaptığı için diğer insanların gereksinimlerine yardımcı olmak için ellerinden geleni yaparlar. Hayatlarındaki olaylarda pes etmeleri çok sık görülmez ve etraflarındaki insanların gözünde bilge bir insan olabilirler.
Olumsuzluğa meyilli oldukları için birçok vakit izole ve yalnız hissetmek onlar için kaçınılmaz bir histir. Öbür 3 kişilikle karşılaştırıldığında daha fazla olumsuz his deneyimlerler fakat anlaşılamama korkusu yaşadıkları için paylaşmak yerine içlerinde yaşarlar. Bu da onları kaygılı bir insan haline getirir.
Öneri: Şayet siz de kendinizin bu kişilik tipine ilişkin hissediyorsanız içinize dönüp özünüze dokunmak size epeyce düzgün gelebilir. Zira özünüze döndüğünüzde hislerinizi uygunca anlayabilir, kendinizi güzelleştirmek için bu yolda hoş adımlar atacak gücü bulabilirsiniz. Bunun için yürüyüş ve meditasyon üzere araçlar size yardımcı olacaktır.