Anadolu’dan dünyaya yayılan buğday ve ondan elde edilen unun yıllık üretim kapasitesi 32 milyon civarında. Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) sayılarına nazaran, dünyada buğday unu üretiminde birinci sıradayız. Bölümde, yüzlerce üretici faaliyet gösterirken içlerinden biri kendine mahsus öyküsüyle dikkat çekiyor. Söke Un, ismini Aydın’ın verimli topraklarında bulunan küçük ilçeden alıyor.
60 yıl evvel Söke’de kurulan un fabrikası, vakitle yöre halkına iş kapısı olmanın ötesine geçerek bir geleneği başlatmış. Kıssa tıpkı vakitte ülkemizin orta eleman muhtaçlığına tahlil arayanlara örnek olacak cinsten. Birebir vakitte büyükşehirlere göç veren kırsal kesim için de kıymetli bir model. Zira Söke halkı bölgeye yapılan ziraî üretim tesisleri başta olmak üzere birçok yatırım sayesinde çocuklarını meslek liselerine gönderiyor. Üniversite mezunu gençler bile farklı kentlere gitmeden bölgesine geri dönüp çalışıyor. Tesisteki çalışanlar ve Söke CEO’su Başar Kılıç’tan öğrendiklerimize nazaran, burada meslek babadan oğula yahut amcadan yeğene geçiyor. Hatta dede mesleği devam ettiriliyor.
Ailelerde mesleksel eğitime yönelik oluşan şuur sayesinde mesleklerde babadan oğula el verilirken, kıymetli bir istihdam açığı da kapanıyor. Şirket çalışanlarının yüzde 40’ı birinci derece akrabalarının mesleğini devam ettiriyor. O denli ki bir fabrika emekçisinin oğlu sonraki yıllarda beyaz yakalı bir çalışan olabiliyor. Başar Kılıç, çalışanların kuşaktan nesile devam eden değirmencilik tecrübesini kuruma taşıyarak bugüne ulaştıklarını söylüyor.
Burada mavi yakalı bir çalışan, beyaz yakalı olabiliyor. Babası evvelce personel olan bir çalışan fabrika üretim sorumlusu olarak terfi edebiliyor. Bilhassa bölge halkı bölgedeki istihdamın kendi etraflarından sürmesini istiyor. Ulaş Ceylan, Söke Sanayi Meslek Lisesi’nden mezun olup askerliğini tamamladıktan sonra baba mesleğini devam ettirmeye karar vermiş. “Dedem Rıfat Ceylan’ın 15 yıl, babam ve amcamın da uzun sürelerdir çalışmış olduğu Söke fabrikasında 2018 yılında işe başladım” diyen Ceylan, “Paketlemede çalışırken amirlerime göstermiş olduğum hürmetten ve mesleksel yeterliliğimden ötürü atölye ünitesine bağlı mekanik işler ve bakım tamirata seçildim. Şu an halihazırda dedem, babam ve amcam üzere başarılı bir halde Söke’de mesleğime devam ediyorum” bilgisini verdi.
Fabrika çalışanlarından Ali Kaya da askerlik vazifesinin akabinde Söke’yi terk etmeyenlerden. Kaya, “Dedem ve babamın çalışmış olduğu Söke fabrikasında işe başladım. İş hayatıma paketleme kısmında başladım. İşimdeki başarılı çalışmalarımdan ötürü değirmen yardımcısı olarak terfi aldım. 10 ay üzere kısa bir müddet sonra değirmen vals operatörü unvanına yükseldim. Dedem Ali Kaya ve babam Mustafa Kaya üzere uzun yıllar Söke’de başarılı bir biçimde hizmet etmek istiyorum. İlerleyen vakitte koşullar uygun olursa kendi çocuklarımın da Söke’de çalışmasını isterim” diyor.