Milliyet.com.tr/ÖZEL Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “e-Devlet kullanıcıları kira kontratlarını yıl sonuna kadar e-Devlet kapısı üzerinden yapabilecekler” dedi. Pekala kira kontratlarının e-Devlet’e entegrasyonu nasıl sağlanacak? Düzenleme piyasayı nasıl tesirler? Kira kontratlarının e-Devlet üzerinden yapılmasıyla amaçlanan ne?
E-DEVLET’E ENTEGRASYON NASIL OLACAK?
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu sözleri kullandı: “e-Devlet tarafından kira kontratlarının yapılacak olması daha evvel planlanmış bir düzenlemeydi. Bu düzenleme aslında kayıt dışı iktisat ile gayret aksiyon planı içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından paylaşılmış bir plandı. Hukuksal, idari ve teknik tedbirlerin alınması başlığının 36’ncı bendinde kayıt dışı iktisatta kira kontratlarının sisteme kayıt altına alınmasıyla ilgili kıymetli bir unsur başlığı vardı. Takvimin bitiş tarihi 31 Aralık 2024 olarak belirlenmişti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın Risk Analiz Genel Müdürlüğü ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü entegrasyonu çerçevesinde planlamalar yapıldı.
Asıl emel kira kontratlarının e-Devlet üzerinden düzenlenmesiyle ilgilidir. Elektronik düzenleme sayesinde kira kontratlarının çok kıymetli bir çerçevede e-Devlet üzerinden taraflar açısından mutabakatla imzalanması hedefleniyor olacak.
Kira kontratlarıyla alakalı en değerli ögelerden bir tanesi kontratlar e-Devlet sistemi üzerinden oluşturulacak. Bunu biz kira kontratı dolduruluyorken kira kontratı bitiş tarihi, kiralama yapılan gayrimenkulün kira mühleti, kira artışıyla ilgili hususlar, ‘kiranın hangi bankaya ne vakit, hangi tarihte ödeneceği?’ üzere kira kontratında yazılı bilgiler üzerinden yapıyor olacağız. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nden kiralama yapılacak taşınmazın bilgileri ve dataları alınıyor olacak.
‘KİRA KONTRATI E-DEVLET’TE DOLDURULACAK’
Sisteme girecek modül e-Devlet üzerinden kira kontratının doldurulması formunda bir modül olarak devreye girecek. Bunun içerisinde kiracı ile mal sahibi ortasında yapılacak kontratlarda istenen datalar sisteme giriliyor olacak. Kira başlangıç tarihi, kiralama mühleti, kira artışıyla ilgili unsurlar yapılıyor olacak. Kira kontratında ek dokümanlar olursa bu ek ediliyor olacak. Kefillikle ilgili, gayrimenkulün kimi özellikleri ile ilgili ek koşullar olabilir.
AMAÇLANAN NE?
Burada amaçlanan şey kayıt dışı iktisadın azaltılması, kiracı ve mal sahibinin birbirine yaptıkları ödemelerin takip edilmesi, kiralama ile ilgili hakikat bir kıymet haritasının oluşturulması, kira gelir beyanı verenlerin sayısı her ne kadar 2.5 milyon düzeylerini geçse de kıymetli bir kesitin kira gelir beyannamesi vermemesi üzere birçok başlık kapsamında bedellendiriliyor olabilir.
NE VAKİT HAYATA GEÇECEK?
Henüz hizmet e-Devlet menülerinde yok. Düzenlemenin eylül, ekim ayı üzere açılabilmesi ve yeni yıl prestijiyle zarurî hale gelmesi kelam konusu olabilir. Kira kontratlarının e-Devlet üzerinden yapılacak olması sistem açısından değerli bir süreç.
Sistem üzerindeki kontratlarda birçok soru işareti çıkacaktır. Kira kontratlarında birçok özel unsur var. Özel hususların yazılması standart kontratlarda güç olacak lakin kolay kontratlar çerçevesinde vatandaşlar tarafından kullanılabilir.
‘BARKODLU EVRAKLAR OLUŞTURULABİLİR’
Barkodlu dokümanlar oluşturulup kira kontratının varlığının teyit edilmesiyle evrakların gerçek olması ispat edilebilir. Kira kontratlarının düzmece beyanı ile yapılan usulsüzlüklere mani olacağını söylemek mümkün.
‘EMLAK İŞLETMELERİNE DE YETKİ VERİLMELİ’
Düzenlemede emlak işletmelerinin de rol almasını ve bu süreçte yetki verilerek kira kontratlarını e-Devlet sistemine entegre edilmesinin kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Sistem içerisinde emlak işletmeleri olursa bu sisteme ahenk sağlanması bunun alanda faal olarak kullanılması çok verimli hale gelebilir.
‘PİYASAYA OLUMLU KATKILARI OLACAK’
Düzenlemenin kontratların kayıt altına alınması açısından piyasaya olumlu katkıları olacaktır. Web Tapu’da da birtakım yetki tanımlamaları yapıldı. Emlak işletmelerine kiraya verme yetkileri ya da öteki bir kişinin kira kontratı yapma yetkisi üzere yetki tanımlama menüleri ek edildi. İddia ediyorum ki Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nde bu altyapı hazırlanmıştır. Umarız ki bu entegrasyon ileride şahısların aboneliklerinin yapılması üzere birçok e-Devlet sürecine de entegre hale gelerek yararlar sağlar.”